-
- اطلاعات شرکت ها در دوره مورد بررسی در دسترس باشد.
-
- به تاریخ پایان اسفند ۸۶، ۸۷، ۸۸، ۸۹ و۹۰ صورت‌های مالی سالانه حسابرسی شده ارائه کرده باشند.
- شرکت هایی که نماد آن ها بیش از ۶ ماه در بورس اوراق بهادار تهران متوقف نشده باشد.
با اعمال شرایط فوق، تعداد ۷۵ شرکت از ۲۱ صنعت باقی ماند که تمامی آن ها به عنوان نمونه مورد مطالعه انتخاب شده اند که در کل ۳۷۵ مشاهده از آن ها استخراج می شود.
۱-۹ قلمرو تحقیق
«قلمرو موضوعی»
قلمرو موضوعی این تحقیق تاثیر نوسانات جریان نقدی بر کیفیت سود و ارزش شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می‌باشد.
«قلمرو مکانی»
قلمرو مکانی این تحقیق شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می‌باشد.
«قلمرو زمانی»
دوره زمانی مورد مطالعه در این تحقیق دوره پنج ساله از ابتدای سال ۱۳۸۶ تا پایان سال ۱۳۹۰ می‌باشد.
۱-۱۰ تعریف واژه های اصلی تحقیق
متغیرهای این تحقیق شامل نوسانات جریان نقدی (متغیر مستقل)، کیفیت سود (متغیر واسطه ای)، ارزش شرکت (متغیر وابسته) و اندازه شرکت (متغیر کنترلی) می‌باشند که تعریف عملیاتی و روش اندازه گیری آن ها به شرح زیر می‌باشد:
۱-۱۰-۱ نوسانات جریان نقدی
نوسان عبارت است از نوسان یک متغیر دراطراف میانگین که شامل معیارهایی نظیر واریانس و انحراف معیار می‌باشد. اولین بار مارکویتز[۱۲](۱۹۵۲) ازانحراف معیار بازدهی به عنوان معیاری برای محاسبه ریسک استفاده نمود. در این تحقیق ریسک جریانات نقدی به عنوان نوسانات جریان نقدی اندازه گیری و تفسیر شده است.
برای اندازه گیری نوسانات جریان نقدی از انحراف معیار جریان نقدی عملیاتی در طول پنج سال گذشته ( شامل سال t ) تقسیم بر میانگین جریان‌های نقدی عملیاتی در طول همان دوره استفاده شده است (کردستانی و لطفی، ۱۳۹۰، ۷۱).
۱-۱۰-۲ کیفیت سود
در این پژوهش برای اندازه گیری کیفیت سود از مدل ریچاردسون به شرح معادله (۱-۲) استفاده گردیده است.
بر اساس این مدل، اقلام تعهدی به عنوان شاخص سنجش کیفیت سود مورد استفاده قرار می‌گیرد، به این صورت که هرچه اقلام تعهدی کمتر باشد، انتظار می رود تداوم یا پایداری سود بیشتر در نتیجه کیفیت سود بالاتر باشد (ریچاردسون و همکاران[۱۳]، ۲۰۰۵، ۴۳۹).
ام t اقلام تعهدی سال
تغییرات دارایی های عملیاتی غیر جاری
تغییرات سرمایه در گردش
تغییرات دارایی های مالی
۱-۱۰-۳ ارزش شرکت
در پژوهش حاضر برای اندازه گیری ارزش شرکت از شاخص Q توبین استفاده می شود که از تقسیم ارزش بازار به ارزش دفتری دارایی های شرکت به دست می‌آید.
زمانی که نسبت Q توبین از یک بزرگتر باشد، نشان دهنده آن است که سرمایه گذاری در دارایی ها تولید کننده درآمدهایی است که ارزش بیشتر از مخارج سرمایه ای را ایجاد می‌کند و زمانی که نسبت Q توبین کوچکتر از یک است، بدین معنی است که سرمایه گذاری در دارایی ها بازده چندانی ندارد (افسرده گلفزانی، ۱۳۸۴).
۱-۱۰-۴ اندازه شرکت
برای محاسبه اندازه شرکت از روش های متفاوتی استفاده می شود. مثلا برخی مجموع دارایی های شرکت را به کار می‌برند. فروش نیز در پاره ای از اوقات به عنوان اندازه شرکت مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این تحقیق ارزش بازار سهام شرکت به عنوان اندازه شرکت مورد استفاده قرار گرفته و از حاصل ضرب آخرین قیمت بازار در سهام عادی منتشره به دست می‌آید (ولی پور، ۱۳۸۸، ۵۰).
ام t ام در دوره / سال i قیمت سهام شرکت
ام t ام در دوره / سال i تعداد سهام شرکت
۱-۱۱ ساختار کلی تحقیق
در فصل اول به طور خلاصه کلیات تحقیق شامل تعریف موضوع، بیان مسئله، اهمیت و ضرورت تحقیق، اهداف تحقیق، کاربردها و فرضیه های تحقیق، قلمرو تحقیق، روش های جمع آوری اطلاعات و روش تحقیق مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت واژه های اساسی تحقیق توضیح داده شد.
فصل دوم تحقیق به بیان نظری تحقیق و ادبیات آن اختصاص یافته است. در مقدمه فصل به بیان مختصر موضوع تحقیق و دلایل آن پرداخته و سپس مبانی نظری موضوع تحقیق و سیر تاریخی آن مورد بحث قرار گرفته است.
فصل سوم به بیان روش انجام تحقیق اختصاص یافته است. در این فصل پس از بیان مقدمه ای پیرامون روش علمی تحقیق به موضوعاتی چون گردآوری اطلاعات، جامعه آماری تحقیق، قلمرو زمانی و روش های انجام آزمون مورد بحث قرار گرفته است. از آنجا که می بایست نتایج هر تحقیق جهت اطمینان یافتن از اعتبار آن ها با کمک آزمون های آماری سنجیده شود، بخش آخر این فصل به این مورد اختصاص یافته است.
فصل چهارم به تجزیه و تحلیل اطلاعات اختصاص یافته است. در این فصل یافته های تحقیق در قالب اعداد و ارقام بیان شده اند. سپس یافته های تحقیق مورد تجزیه و تحلیل تفصیلی قرار گرفته و در پایان به کمک آزمون های آماری سنجیده شده اند و اعتبار آن ها مورد بررسی قرار گرفته است.
فصل پنجم تحقیق به بیان نتایج و ارائه پیشنهادات محقق اختصاص یافته است. نتایج فرضیات تحقیق به تفکیک برای هر فرضیه ارائه و نتایج آن تشریح و ارزیابی گردیده است و پس از نتیجه گیری ، پیشنهاداتی برای تحقیق های آتی صورت گرفته است .
فصل دوم
مبانی نظری و پیشینه تحقیق
۲-۱ جریانات نقدی و کاربرد اطلاعاتی آن ها در تصمیمگیری
۲-۱-۱ مقدمه
وجوه نقد از منابع مهم و حیاتی هر واحد اقتصادی است و ایجاد توازن بین وجوه نقد موجود و نیازهای نقدی یکی از مهمترین عوامل سلامت اقتصادی و تداوم فعالیت آن ها است و در بسیاری از تصمیمات مالی و مدلهای ارزیابی طرحهای سرمایهای و برخی تجزیه و تحلیلهای سنتی و جدید مدیریت مالی، جریان‌های نقدی نقش محوری دارند. به این ترتیب از دید درون سازمانی، توانایی پیشبینی نتایج فعالیتهای آتی، خصوصاًً جریان‌های نقدی، اداره امور را در کاراترین شکل خود ممکن میسازد و به اتخاذ تصمیمات بهینه عملیاتی، سرمایهگذاری و تأمین مالی منجر میشود. از طرف دیگر بسیاری از تصمیمات استفاده کنندگان برونسازمانی نیز مبتنی بر اطلاعات جریان‌های نقدی آتی است (عرب مازار یزدی، صفرزاده، ۱۳۸۶، ۱۱۲).
وجوه نقد، اصلیترین عنصر از گروه داراییهای جاری و مهمترین مؤلفه سرمایه در گردش واحدهای انتفاعی است، به نحوی که تداوم فعالیت و تحقق اهداف واحدها را تسهیل نموده و امکانپذیر میسازد (نیکومرام و همکاران، ۱۳۸۶، ۲۷۷).
تأثیر وجوه نقد در اداره واحدهای انتفاعی بدان اندازه است که آگاهی روزانه از وضعیت نقد، در تصمیمگیری مالی و اساسی واحد انتفاعی امری ضروری است. اغلب تصمیمات مدیران به گونهای با وجوه نقد ارتباط دارد. بنابرین ضروری است که اولاً به عنوان یکی از سه رکن برنامه ریزی مالی همواره مدنظر مدیران مالی قرار گیرد و ثانیاًً به صورت کارا و اثربخش در خصوص وجوه نقد، اعمال مدیریت شود.
