منظور از سرمایه گذاران نهادی، شرکت های بیمه، صندوق های سرمایه گذاری، مؤسسات مالی، بانک ها و شرکت های سهامی است که در سایر شرکت های سهامی عام سرمایه گذاری می‌کنند. از این رو سرمایه گذاران نهادی بزرگترین گروه سهام‌داران شرکت های سهامی عام شده اند (نمازی و همکاران ۱۳۸۸،۱۳۰-۱۱).
با توجه به موارد ذکر شده در پاراگراف های قبل مسئله اساسی این تحقیق این است که آیا ساختار مالکیت (سرمایه گذاران نهادی،تمرکز مالکیت و مالکیت دولتی) رابطه معناداری با نگهداری موجودی های نقدی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، دارند؟
۱-۲-۲ اهداف اساسی از انجام تحقیق
هدف اصلی این تحقیق، بررسی رابطه ساختار مالکیت (سرمایه گذاران نهادی، تمرکز مالکیت و مالکیت دولتی) با نگهداری موجودی های نقدی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می‌باشد.
۱-۳- سوالات تحقیق
با توجه به مسئله‌تحقیق پرسش‌های زیر مطرح می‌شود:
-
- آیا بین درصد مالکیت سرمایه گذاران نهادی شرکت ها و میزان وجوه نقد نگهداری شده توسط آن ها رابطه معناداری وجود دارد؟
-
- آیا بین تمرکز مالکیت شرکت ها و میزان وجوه نگهداری شده توسط آن ها رابطه معنی داری وجود دارد؟
- آیا بین درصد مالکیت دولتی شرکت ها و میزان وجوه نقد نگهداری شده توسط آن ها رابطه معناداری وجود دارد؟
۱-۴- اهمیت و ضرورت انجام تحقیق
موجودی‌های نقدی همواره درصد قابل توجهی از دارایی‌های شرکت‌ها را به خود اختصاص داده‌اند، این رقم در شرکت‌های آمریکایی برابر با ۱/۸ درصد از مجموع دارایی‌ها (کیم[۵] و همکاران ۱۹۹۸، ۳۵۹-۳۳۵) و در شرکت‌های انگلیسی برابر با ۹/۹ درصد از دارایی‌ها بوده است (ازکان[۶] ۲۰۰۴، ۲۸). و مورد توجه بسیاری از شرکت ها، سرمایه گذاران و تحلیل گران است. بنابرین بررسی عوامل مؤثر بر نگهداری موجودی های نقدی از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
از آنجا که در سایر تحقیقات صورت گرفته در ایران در رابطه با عوامل مؤثر بر نگهداری موجودی های نقدی رابطه ساختار مالکیت(سرمایه گذاران نهادی، تمرکز مالکیت و مالکیت دولتی)با نگهداری موجودی های نقدی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران مورد بررسی قرار نگرفته است، بررسی این رابطه از این جهت دارای اهمیت است و ضرورت دارد که سه عامل دیگر مؤثر بر نگهداری موجودی های نقدی را معرفی می کند.
۱-۵- جنبه جدید بودن و نوآوری
تحقیقاتی که تا کنون در رابطه با نگهداری موجودی های نقدی در ایران صورت گرفته است تاثیر ساختار مالکیت را بر نگهداری موجودی های نقدی بررسی نکرده اند و با توجه به اهمیتی که نگهداری موجودی های نقدی برای شرکت ها دارد. بررسی عوامل مؤثر برآن از اهمیت بالایی برخوردار است. بنابرین این تحقیق از این جهت با سایر تحقیقات صورت گرفته در رابطه با عوامل مؤثر بر نگهداری موجودی های نقدی دارد که رابطه ساختار مالکیت(سرمایه گذاران نهادی ، تمرکز مالکیت و مالکیت دولتی) و نگهداری موجودی های نقدی را مورد بررسی قرار می‌دهد.
۱-۶- فرضیه‌های تحقیق
فرضیه ۱: بین درصد مالکیت سرمایه گذاران نهادی شرکت ها و میزان وجوه نقد نگهداری شده توسط آن ها، رابطه معنی داری وجود دارد.
فرضیه ۲: بین درصد تمرکز مالکیت شرکت ها و میزان وجه نقد نگهداری شده توسط آن ها رابطه معنی داری وجود دارد.
فرضیه‌ی۳: بین درصد مالکیت دولتی و میزان وجوه نقد نگهداری شده توسط آن ها رابطه معنی داری وجود دارد.
۱-۷- نتایج مورد انتظار پس از انجام تحقیق
در این تحقیق انتظار می رود که بین درصد مالکیت سرمایه گذاران نهادی و نگهداری موجودی های نقدی رابطه معنی داری وجود دارد. همچنین انتظار می رود که بین تمرکز مالکیت و نگهداری موجودی های نقدی رابطه معنی داری وجود داشته باشد. همچنین انتظار می رود که بین درصد مالکیت دولتی و نگهداری موجودی های نقدی رابطه معنی داری وجود داشته باشد.
در صورت کاربردی بودن طرح چه سازمان هایی می‌توانند از نتایج به دست آمده استفاده کنند، جدول شماره (۱-۱) مشخصات سازمانها را نشان می‌دهد.
جدول (۱-۱): سازمان ها و نوع استفاده آن ها
ردیف
نام سازمان
نوع استفاده
۱
سازمان بورس اوراق بهادار
روشن شدن یکی دیگر از عوامل مؤثر بر نگهداری موجودی های نقدی.
۲
استفاده کنندگان صورت‌های مالی
(سرمایه گذاران)
آشنایی بیشتر با یکی دیگر از عوامل مؤثر بر نگهداری موجودی های نقدی.
با توجه به اهمیتی که نگهداری موجودی های نقدی برای شرکت دارد، نتایج این تحقیق می‌تواند جنبه‌های دیگری از عوامل مؤثر بر نگهداری موجودی های نقدی در شرکت ها را به استفاده کنندگان معرفی کند تا استفاده کنندگان در انتخاب سهام یک شرکت به ساختار مالکیت شرکت نیز به عنوان یکی از فاکتور های مهم در تصمیم گیری خود توجه نمایند.
۱-۹- تعریف واژ ها و اصطلاحات تخصصی
نگهداری موجودی های نقدی Cash Holding))
بر طبق استاندارد شماره ۲ ایران موجودی نقدی عبارت است از موجودی نقد و سپرده های دیداری نزد بانک ها و مؤسسات مالی اعم از ریالی و ارزی که به محض نیاز قابل دسترس باشد.
ساختار مالکیت (Ownership Structure)
منظور از ساختار مالکیت، مشخص کردن بافت و ترکیب سهام‌داران یک شرکت و بعضا مالک عمده نهایی سهام آن شرکت است.
سرمایه گذاران نهادی (Institutional Ownership)
سرمایه گذاران نهادی عبارتند از: بانک ها و بیمه ها، هلدینگ ها، شرکت های سرمایه گذاری، صندوق های بازنشستگی، شرکت های تامین سرمایه، و صندوق های سرمایه گذاری، سازمان ها و نهاد های دولتی و شرکت های دولتی.
تمرکز مالکیت (Focused Ownership)
تمرکز مالکیت به حالتی اطلاق می شود که میزان در خور ملاحظه ای از سهام شرکت به سهام‌داران عمده(اکثریت) تعلق داشته باشد و نشان می‌دهد چند درصد از سهام شرکت در دست عده ای محدود قرار دارد.
۱-۱۰- روش اجرای تحقیق
۱-۱۰-۱ روش تحقیق
این تحقیق از نوع تحقیقات شبه تجربی در حوزه تحقیقات اثباتی حسابداری می‌باشد.
۱-۱۰-۲ روش‌های گردآوری اطلاعات
در این تحقیق اطلاعات مالی از صورت‌های مالی و یادداشت‌های توضیحی مربوط به شرکت‌های مورد مطالعه و با کمک لوح‌های فشرده سازمان بورس اوراق بهادار تهران، سایت اینترنتی سازمان بورس و نرم افزار تدبیر پرداز به دست می‌آید.
۱-۱۰-۳ قلمرو تحقیق
قلمرو موضوعی تحقیق حاضر در حوزه حسابداری مالی می‌باشد که شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران را در بر می‌گیرد.
۱-۱۰-۴ قلمرو زمانی تحقیق
قلمرو زمانی انجام تحقیق از سال ۱۳۸۲ تا سال ۱۳۸۹ در نظر گرفته شده است.
۱-۱۰-۵ قلمرو مکانی تحقیق
قلمرو مکانی این تحقیق محدود به موقعیت جغرافیایی کشور ایران (بورس اوراق بهادار تهران) می‌باشد.
